เทวดา คือจิตที่พระเจ้าทรงสร้างขึ้น เพื่อกระทำกิจการ และรับใช้พระเจ้า โดยเฉพาะในด้านการดูแลมนุษย์ คริสตชนเชื่อว่าพระเจ้าทรงส่งอารักขเทวดา มาให้มนุษย์ทุกคน โดยเฉพาะนักบุญหลายๆท่านเห็นอารักขเทวดาของตน โดนอารักขเทวดาของเรา นอกจากดูแลทุกข์สุขและความปลอดภัย ยังดูแลให้เราทำความดี โดยคอยห้ามปรามเราในจิตใต้สำนึก ดังที่เรามักจะมีอาการ เหมือนมีคนองคนถกเถียงกันอยู่นใจเราเวลาจะทำชั่ว โดยคนหนึ่งจะให้ทำชั่ว อีกคนจะให้ทำดี ต่อสู้กันอยู่ในใจ ถ้าเราทำดีแสดงว่าเราเชื่อเทวดา แต่ถ้าเราทำชั่วแปลว่าเราเชื่อปีศาจที่ล่อลวงเรา
พระเจ้าสร้างเทวดาก่อนมนุษย์ และมีอำเภอใจของตัวเองเหมือนมนุย์ที่จะตามพระเจ้าหรือไม่ก็ได้
เทวดากบฎรายแรกคือลูชิเฟอร์ ซึ่งถูปราบลงนรกไปโดยอัครเทวดา มีคาแอล
ตามคำสอนเรื่องเทวดาในธรรมเนียมคาทอลิกนั้นมีพื้นฐานมาจากพระคัมภีร์ และในธรรมเนียมคาทอลิกมองเทวดาตามบทบาทและหน้าที่มากกว่ามองในแง่อื่น ท่านเดนิสแห่งอาโรปาไกท์ ( Dionysius the Areopagite d.ca. 500) เป็นคนแรกที่ได้แบ่งฐานันดรของเหล่าเทวัญชาวสวรรค์ออกเป็น 3 ชั้นและ 9 คณะ ดังต่อไปนี้ (ผมใช้คำว่า เทวัญ หมายถึงสมาชิกชาวสวรรค์ทั้งปวงที่เป็นสิ่งสร้างรองจากพระเจ้า)
ชั้น เอก มี
1) คณะเซราฟิม( Seraphim) เทวัญคณะนี้มีหน้าที่ล้อมรอบพระบัลลังก์ของพระเจ้า ร้องสรรเสริญพระเจ้าว่า.ศักดิ์สิทธิ์.. ตามนิมิตที่ท่านประกาศกอิสยาห์เห็น (อสย.6.2-7) มี 6 ปีก สองปีคลุมหน้า สองปีกคลุมเท้า และอีกสองปีกสำหรับบิน จากนิมิตนี้เองบรรดาศิลปินยุคหลังจึงมักจะวาดภาพของเทวดาว่ามีปีกเสมอ (ทั้งๆที่ไม่จำเป็นว่าเทวดาต้องมีปีกเสมอไป)
2) คณะเครูบิม (Cherubim) บรรดาเทวัญเหล่านี้มีหน้าที่คอยปรนนิบัติรับใช้พระเจ้า รับพระบัญชาจากพระองค์โดยตรง พระคัมภีร์บอกว่าเทวัญเหล่านี้เองที่ทำหน้าที่ขับไล่อาดัมและเอวาให้ออกจากสวนสวรรค์หลังจากที่ทำผิด
3) คณะบัลลังก์ (Throne) ตามนิทานของชาวยิวเทวัญคณะนี้มี 70 ตำแหน่ง คอยปกป้องพระบัลลังก์ของพระเจ้า เทวัญเหล่านี้บางองค์ได้มีส่วนสมคบกัน ก่อกบฏต่อพระเจ้าและได้กลายเป็นปีศาจหรือเทวัญตกสวรรค์ไปก็มี จะเห็นได้ว่าแม้สมาชิกสวรรค์เองก็เห็นผิดเป็นชอบได้เหมือนกัน
ชั้น โท มี
1) คณะหัวหน้า (Dominations) เทวัญคณะนี้มีหน้าที่คอยจัดสรรและมอบหมายหน้าที่การทำงานให้แก่บรรดาเทวดาต่างๆให้เป็นไปตามพระประสงค์ของพระเจ้า สัญลักษณ์แห่งอำนาจของพวกเขาคือ คธาและลูกโลก
2) คณะคุณธรรม (Virtues) ตามนิทานของชาวยิว หน้าที่หลักของเทวัญคณะนี้คือการทำอัศจรรย์ต่างๆในโลก บทบาทนี้พบได้ในหนังสือกิจการอัครธรรมทูต 1.10
3) คณะอำนาจ (Powers) เทวัญหมวดนี้มีหน้าที่ดังทหารกล้าคอยต่อสู้กับปีศาจและคอยปกป้องโลกไม่ให้ตกอยู่ใต้อำนาจของปีศาจ แต่บางครั้งก็ พลาดท่าตกเป็นตัวร้ายเสียเองก็มี เช่นที่บันทึกไว้ใน จดหมายถึงชาวโรม 8.38-39 ดังนั้นเป็นเทวดาก็มีสิทธิ์พลาดได้เหมือนกันหากหลงตัวเอง
ชั้น ตรี มี
1) คณะปกครอง (Principalities) ชื่อของเทวัญหมวดนี้มาจากภาษากรีกเก่าซึ่งแปลได้ว่า ผู้ปกครอง (Rulers)ผมจึงแปลเทวัญคณะนี้ว่าคณะผู้ปกครอง หน้าที่ของพวกเขาคือคอยปกป้องศาสนา คอยดลใจบรรดาผู้นำประชาชนให้ตัดสินใจนำผู้อื่นไปในทางที่ถูกต้อง ในพระคัมภีร์กล่าวถึงเทวัญ กลุ่มนี้ว่าเกี่ยวข้องกับอำนาจทั้งทางดีและร้าย (อฟ 6.12: 2.22)
2) คณะอัครเทวดา (Archangels) เทวัญเหล่านี้ถ้าแปลตามตำแหน่งก็แปลได้ว่าหัวหน้าเทวดา แต่หน้าที่จริงๆนั้นไม่มีใครทราบ มีบันทึกถึงบทบาทและ ชื่อของอัครเทวดาเหล่านี้ว่ามี เทพมีคาเอล (ได้ปราบเทพกบฏอื่นๆ) เทพราฟาเอล (ในหนังสือโทบิต) เทพกาเบรียล (ช่วยดาเนียลเข้าใจนิมิตที่เห็น และเป็นผู้นำสาส์นมาแจ้งแก่พระนางมารีย์ถึงการรับเอากายของพระบุตร) หนังสือเอโน๊คบทที่ 1 ได้บอกว่าเทวัญคณะนี้มี 7 องค์คือ เทพ อูเรียล เทพรากูเอล เทพมีคาแอล เทพเซราเควล เทพกาเบรียล เทพฮาเนียล แลเทพราฟาแอล
3) คณะเทวดา (Angels) คำว่าเทวดาที่เราหมายถึงและพบทั่วไปในพระคัมภีร์ก็อยู่หมู่เทวัญคณะนี้ เทวัญคณะนี้มีมากมายและมีหน้าที่หลายอย่างเช่น คอยปกป้องดูแลมนุษย์ คอยทูลพระเจ้าแทนมนุษย์ อารักขเทวดาก็อยู่ในกลุ่มเทวัญคณะนี้เช่นกัน เทวัญคณะนี้มีตัวร้ายอยู่ด้วย(ตามที่พระคัมภีร์บอก)เทวัญที่ชื่อ ซาตาน ก็อยู่ในคณะนี้ เพราะฉะนั้นเทวดาก็มีสิทธิ์เป็นตัวร้ายได้เช่นกันให้ระวังเทวัญร้ายในคราบเทวัญดีให้มากไว้
เทวัญดีเรียก "เทวดา" เทวัญร้ายเรียก "ปีศาจ"
ถ้าหากจะเอาพระคัมภีร์เป็นข้ออ้างเราก็ต้องยอมรับว่าแม้แต่สมาชิกสวรรค์ก็มีสิทธิ์ทำผิดได้เช่นเดียวกันกับมนุษย์ สมาชิกสวรรค์ที่ดีเราเรียกว่า "เทวดา" สมาชิกสวรรค์ที่ร้ายเราเรียกว่า ผีหรือปีศาจ ธรรมเนียมที่สอนให้เราเรียกหาเทวดานั้นจึงหมายถึงให้เรียกหาเทวัญที่ดีมาช่วยปกป้องคุ้มครองเรา แต่ปัญหาคือเราจะรู้ได้อย่างไรว่าเทวัญองค์ไหนดีองค์ไหนร้าย? คำตอบคือยากมาก และเช่นนี้เองจึงลำบากและวุ่นวายยิ่งในธรรมเนียมการให้ความเคารพต่อสมาชิกชาวสวรรค์ดังกล่าว แต่ผู้รู้ก็ชี้แนะว่า เทวัญใดที่นำเราไปสู่พระเจ้านั่นคือเทวดา เทวัญไหนที่พาเราเข้าหาตัวเองและตกเป็นทาสของมันเทวัญนั้นคือ ปีศาจ มันจะครอบครองเจตจำนงเสรีของเราและไม่ให้เรามีอิสรภาพในการตัดสินใจเลือกตามใจได้
ธรรมเนียมที่ควรรื้อฟื้น
เมืองไทยเรามักจะให้น้ำหนักและความสำคัญกับคำว่า ผี มากเกินไปมากกว่าคำว่า เทวดา เสียอีก คำว่าผีนั้นมีนัยยะของอันตรายและความชั่วร้ายแฝงอยู่ ถึงเวลาหรือยังที่เราจะมองจิตทั้งหลายในทางที่ดี มองด้วยสายตาที่ว่าเราอยู่ร่วมโลกเดียวกัน (แม้จะคนละมิติ) นอกจากนั้นมนุษย์เราเองก็ไม่ได้ด้อยไปกว่าเทวดาเลย นักบุญโทมัสบอกว่า เทวดานั้นต่างกันที่ระดับความรักและเคารพต่อพระเจ้า โดยธรรมชาติเทวดาเป็นจิตเหมือนกัน แต่สูงต่ำอยู่ที่การรักพระเจ้ามากน้อยต่างกัน จากจุดนี้เองมนุษย์สามารถยกระดับตัวเองให้สูงกว่าเทวดาได้หากเราให้พระเจ้ามามีบทบาทในชีวิตมากกว่าสิ่งอื่นใด รักพระเจ้าด้วยสิ้นสุดจิตใจ ให้น้ำพระทัยของพระเจ้ามาก่อน แสวงหาสิริมงคลของพระองค์ในแต่ละวัน อุทิศชีวิตเพื่อความดีงามของพระเจ้า นำพาผู้อื่นมาสู่พระเจ้าผู้ทรงเป็นความดีงามและความจริง บทบาทเช่นนี้ถ้าหากเราทำได้ชัดเจนเราก็ยกระดับของตัวเองให้สูงส่งยิ่งกว่าเทวดาและเราจะใกล้ชิดพระเจ้ายิ่งกว่าเทวดาบางหมู่คณะด้วยซ้ำไป
ธรรมเนียมเช่นนี้เองที่เราสั่งสอนกันมาและน่าจะนำมารื้อฟื้นกันใหม่ การวอนขอเทวดาไม่ใช่สิ่งที่ไม่เสียหายอะไร ตรงข้ามควรส่งเสริม กระนั้นก็ตามแทนที่เราจะพึ่งเทวดาในทุกสิ่งทุกอย่าง หากเราเอาหน้าที่ของเทวดามาปฏิบัติเองก็จะยิ่งช่วยยกฐานะของเราให้สูงขึ้นเทวดาทั้งปวงคงไม่ริษยาหรอกแถมจะยำเกรงเราด้วยซ้ำไป แต่ก็ต้องตระหนักว่าหน้าที่นั้นต้องมีเป้าหมายอยู่ที่พระเจ้า ให้พระองค์เป็นใหญ่กว่าทุกสิ่ง เหนือทุกสิ่ง และเราต้องไม่ลืมว่าเราคือมนุษย์ เป็นสิ่งสร้าง เราไม่มีวันที่จะเป็นเหมือนพระเจ้าได้ เพราะถ้าเราหลงในความดีของตัวเองเราก็จะไม่ผิดอะไรกับซาตานหรือเทวัญตกสวรรค์นั่นเอง และถ้าเราเป็นเหมือนปีศาจในคราบมนุษย์เช่นนี้แล้ว เราจะอยู่ในหมวดใดของของสมาชิกอาณาจักรสวรรค์ที่พระเยซูเจ้าเสด็จมาประกาศเล่า?
สรุป
เทวดาไม่จำเป็นต้องมีปีก เพราะนั่นเป็นเพียงจินตนาการของศิลปินและนักวาดภาพ เทวดาดีๆในภาพของมนุษย์มีอยู่รอบตัวเรา ขอเพียงมองพี่น้องรอบข้างด้วยสายตาของการมองหาเทวดา มองทุกคนด้วยมิติของสวรรค์แล้วเราจะพบว่าเทวดาอยู่ใกล้ชิดเรายิ่งกว่าที่เรานึกเสียอีก........
ข้าแต่อารักขเทวดา พระเจ้าทรงกรุณามอบข้าพเจ้าไว้ในความอารักขาของท่านโปรดส่งสว่าง พิทักษ์รักษาและคุ้มครองข้าพเจ้าในวันนี้ด้วยเถิด อาแมน
คาทอลิกกับความเชื่อถือเรื่องเทวดา
คุณพ่อ ไพบูลย์ อุดมเดช C.Ss.R.
http://www.issara.com/article/angelcath.html