++ พระคัมภีร์ : พันธสัญญาใหม่++
โพสต์แล้ว: พฤหัสฯ. ส.ค. 04, 2005 9:22 pm
ประวัติศาสตร์แห่งพันธสัญญาใหม่พระกิตติคุณสี่เล่ม
พระกิตติคุณต่างกับหนังสือชีวประวัติทั่วไป เพราะไม่ใคร่พูดถึง 30 ปี แรกของพระเยซู แต่บรรยายถึงสัปดาห์สุดท้ายที่พระเยซูอยู่ในโลกอย่างละเอียดทั้งยังพูดถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นหลังจากพระองค์สิ้นพระชนม์แล้ว ‘ ข่าวประเสริฐ ‘ (ในมาระโก 1:1) หมายถึง ‘ข่าวดี’ และพระกิตติคุณทั้งสี่เล่มมุ่งเน้นถึงข่าวดีที่พระเยซูนำมายังโลกนี้ ทั้งคำสอนการรักษาโรค และเหนืออื่นใดคือเสรีภาพที่มนุษย์จะได้รับผ่านมาทางการสิ้นพระชนม์และการเป็นขึ้นจากตายของพระเยซู
30 ปีหลังการสิ้นและคืนพระชนม์ของพระเยซู อัครฑูตพากันประกาศข่าวดีนี้ด้วยวาจาขณะเดียวกันเริ่มมีการรวบรวมคำนอนและราชกิจของพระองค์ ในที่สุดบันทึกเหล่านี้บวกกับเรื่องที่อัครฑูตเล่าไว้ถึงพระเยซูได้ถูกรวบรวมเป็นพระกิตติคุณสี่ล่ม ซึ่งเป็นฐานสำคัญในการประกาศของอัครฑูตยิ่งเวลาผ่านไปก็ยิ่งทวีความสำคัฯมากขึ้นเพราะสักขีพยานได้ล่วงลับไป
ผู้เขียนชีวประวัติจะเลือกเขียนเฉพาะเหตุการณ์บางอย่าง ผู้เขียนพระกิตติคุณก็เช่นกัน พวกเขาสนใจในบางประเด็นเป็นพิเศษ สามเล่มแรกมีเนื้อหาคล้ายกัน แต่ยอห์นเน้นในจุดที่ต่างออกไป เราขอบคุณพระเจ้าที่มีทั้งสี่เล่ม เพราะทำให้เห็นภาพพระเยซูอย่างสมบูรณ์ ซึ่งดีกว่ามีเพียงเล่มเดียว ทั้งสี่เล่มนี้มีความสำคัญเท่าเทียมกัน
1 มัทธิว ( Matthew )
ได้ชื่อว่า ‘พระกิตติคุณของชาวยิว’ เพราะเน้นจุดที่คริสเตียนยิวสนใจเป็นพิเศษ คือคำพายากรณ์ถึงพระเมสสิยาห์ที่สำเร็จในชีวิตพระเยซู ผู้ที่ชาวยิวตั้งตาคอย
เวลาที่เขียน
เล่มนี้มิได้เขียนขึ้นแรกสุด ดูเหมือนผู้เขียนใช้ข้อมูลอื่นกับของมาระโกเป็นแหล่งข้อมูลเช่นเดียวกับลูกา มีการถกเถียงกันถึงเวลาที่เขียน อาจราว ค.ศ. 60-80 คริสเตียนต้นศตวรรษที่ 2 เชื่อว่าผู้เขียนคือมัทธิวอัครฑูตผู้เคยมีอาชีพเป็นคนเก็บภาษี
เหตุการณ์สำคัญ
พระเยซูประสูติ 1 พระเยซูรับบัพติศมา 3 มารทดลองพระเยซู 4 พระเยซูจำแลงพระกาย 17 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 21 การไต่สวนและตรึงกางเขน 26-27 พระเยซูเป็นขึ้นจากตาย 28
ข้อความที่มีชื่อเสียง
คำเทศนาบนภูเขา 5-7 คำสอนเรื่องผู้เป็นสุข 5:3-12 รักศัตรู 5:43-48 คำอธิษฐานของพระเยซู 6:9-13 ลำดับความสำคัญก่อนหลัง 6:25-34 ขอ หา เคาะ 7:7-11 ประตูแคบ 7:13-14 บ้านสองแบบ 7:24-27 จงมาหาเราและหายเหนื่อย 11:28-30 อุปมาเรื่องผู้หว่านพืช 13 อุปมาเรื่องแผ่นดินพระเจ้า 13 คนยอมรับอันยิ่งใหญ่ของเปโตร 16:13-19 อุปมาเรื่องหญิงพรหมจารี 25 อุปมาเรื่องการพิพากษาสุดท้าย 25:31-46 พระมหาบัญชา 28:16-20
ใจความสำคัญ
สมควรแล้วที่จัดเป็นเล่มแรก เพราะเป็นสะพานเชื่อมพันธสัญญาเดิมกับใหม่ เล่มนี้ เน้นว่าพระเยซูเป็นพระเมสสิยาห์ผู้รับการเจิมที่พยากรณ์ทำนายถึง นี่อาจเป็นเหตุให้ได้รับความนิยมอย่าสูง และอีกสาเหตุหนึ่งคงเพราะมีโครงเรื่องและการจัดลำดับชัดเจน และมุ่นเน้นที่คำสอนของพระเยซู หัวข้อพิเศษหัวข้อหนึ่งคือคริสจักร ซึ่งเป็นชุมชนสำคัญยิ่งของสาวกพระเยซู
2. มาระโก ( Mark )
เป็นพระกิตติคุณที่เขียนเล่มแรกสุดรวบรัดที่สุด และเน้นเฉพาะพระราชกิจของพระเยซู เขียนขึ้นเพื่อให้คำพยานของคริสเตียนเกี่ยวกับพระเยซูมีน้ำหนักมากขึ้น
ผู้เขียนและเวลาที่เขียน
คริสเตียนสมัยแรกเชื่อว่ามาระโกเขียนเล่มนี้ เขาเป็นสาวกที่กิจการกล่าวถึง เป็นผู้มีส่วนร่วมในพระราชกิจตั้งแต่คริสตจักรยุคแรกในเยรูซาเล็ม ทั้งคำเล่าลือและในเนื้อความส่อว่ามาระโกได้รับข้อมูลของมัทธิวและลูกาอาจเขียนขึ้นที่โรมระหว่า ค.ศ. 60-70
เหตุการณ์สำคัญ
ยอห์นผู้ให้บัพติศมาเตรียมทาง 1 พระเยซูรับบัพติศมาและถูกทดลอง 1 เลือกอัครทูตสิบสองคน 3 เลี้ยงคน 5,000 คน 6 จำแลง 9 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 11 อาหารเมื้อสุดท้าย 14 ถูกจับกุม ไต่สวน และสิ้นพระชนม์ 14-15 พระเยซูเป็นขึ้นจากตาย 16
ใจความสำคัญ
มัทธิว เน้นที่พระเยซูเป็นอาจารย์ มาระโกเน้นว่าเป็นนักปฏิบัติ ข้อความส่วนใหญ่บรรยายถึงสิ่งที่พระองค์ได้กระทำ วลี ‘ในทันใดนั้น’ ปรากฎบ่อย ให้ภาพว่าอัครทูตเชื่องช้าในการเข้าใจว่าพระเยซูเป็นใคร (นี่ชี้ว่ามาระโกได้ข้อมูลจากเปโตร) พระเยซูตั้งพระทัยปิดซ่อนบทบาทพระมาสสิยาห์จากประชาชน เพราะพวกเขาอาจเข้าใจความหมายของบทบาทนั้นผิดเพี้ยนไป พระองค์จึงใช้ ‘ บุตรมนุษย์ ‘ แทน ตำแหน่งนี้มาจากนิมิตของดาเนียล จากฉากที่ที่เปโตรยอมรับว่าพระเยซูเป็นพระคริสต์ในบทที่ 8 ก็วกมาที่การสิ้น และคืนพระชนม์ทันที ใจความสำคัญคือ ‘บุตรมนุษย์มาเพื่อจะประทานชีวิต…ให้เป็นค่าไถ่คนเป็นอันมาก ‘ (10:45)
3.ลูกา (Luke )
แท้จริงลูกากับกิจการเป็นสองภาคของเล่มเดียวกัน ลูกาบันทึก ‘ ความจริงทั้งหมด’ เกี่ยวกับชีวิตพระเยซู และเหตุการณ์ที่ตามมาโดยสัมภาษณ์สักขีพยาน เขียนขึ้นเพื่อผู้อ่านที่มิใช่ยิวโดยเฉพาะ
ผู้เขียนและวัตถุประสงค์
ตั้งแต่สมัยคริสตจักรยุคแรก เขาเป็นหมอชาวต่างชาติที่ร่วมเดินทางประกาศกับเปาโล เล่มนี้เขียนถึงเธโอฟีลัส (1:1) กิจการจบที่เปาโลถูกจำคุกที่โรม บางคนคิดว่าลูกาเขียนสองเล่มนี้เพื่อแก้คดีให้เปาโล จึงน่าจะเป็น ค.ศ. 64 แต่เราไม่รู้แน่ชัดอาจราว ค.ศ. 60-85
เหตุการณ์สำคัญ
ทูตสวรรค์แจ้งข่าวการประสูติ 1-2 พระเยซูรับบัพติศมาและถูกทดลอง 3-4 จำแลงพระกาย 9:28-36 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 19:28-40 อาหารมื้อสุด้าย 22:14-20 การไต่สวนและตรึงกางเขน 22-23 พระเยซูเป็นขึ้นจากตาย 24
ใจความสำคัญ
ลูกาเปิดฉากและจบลงในเยรูซาเล็มและเรื่องที่รู้จักกันทั่วไป ส่วนใหญ่เกิดขึ้นขณะพระเยซูเสด็จจากกาลิลีไปเยรูซาเล็มเป็นครั้งสุดท้ายส่วนกิจการเริ่มที่เยรูซาเล็มและจบลงที่โรม ซึ่งทำให้เห็นถึงใจความสำคัของลูกกาเด่นชัดคือพระเยซูมาปรากฎกับชาวยิวเป็นพวกแรก ซึ่งเป็นทายาทที่จะได้รับความรอดตามพระสัญญาแต่ชาวยิวปฏิเสธพระองค์ ความรอดจึงแพร่ไปทั่วโลก
เล่มนี้ได้บันทึกเรื่องพระเยซูสมบูรณ์ที่สุด ทั้งยังมีใจความสำคัญอื่น ๆ ด้วย เช่น ความรอดมีไว้สำหรับคนที่ทุกข์ใจ: คนเจ็บป่วย คนที่ถูกสังคมทอดทิ้ง คนที่หลงเจิ่น พระเยซูเป็นคนกันเองกับคนทุกประเภท และเป็นนักอธิษฐานที่เปี่ยมด้วยพระวิญญาณ
ลูกากล่าวถึงหลายเรื่องที่เล่มอื่นไม่ได้บันทึกเช่น บุตรน้อยหลงหาย คนสะมาเรียใจดี ฟาริสีกับคนเก็บภาษี ศักเคียส…
4. ยอห์น ( John )
ยอห์นต่างจากอีกสามเล่ม โดยเน้นถึงชีวิต พระเยซูอีกมุมหนึ่ง วัตถุประสงค์คือช่วยให้ผู้อ่านเชื่อว่า พระเยซูทรงเป็นพระคริสต์พระบุตของพระเจ้า(20:31)
ผู้เขียนและเวลาที่เขียน
ผู้เขียนใช้วลี ‘สาวกคนที่พระเยซูทรงรัก’ เรียกตัวเองโดยตลอด คริสเตียนสมัยแรกเชื่อว่าเป็นอัครฑูตยอห์น แม้เล่มนี้จะต่างจากพระกิตติคุณเล่มอื่น เราก็ไม่ควรทึกทักว่าเขียนขึ้นในสมัยหลัง ๆ ก่อนหน้านี้คิดว่าเขียนขึ้นราว ค.ศ. 90-100 แต่ปัจจุบันยอมรับว่าอาจเขียนขึ้นรวม ค.ศ. 60-100 ก็ได้
เหตุการณ์สำคัญ
พระเยซูที่งานแต่งงาน 2 หญิงที่บ่อน้ำ 4 พระเยซูเลี้ยงคน 5,000 คน 6 รักษาคนตาบอดแต่กำเนิด 9 ชุบลาซารัสฟื้นคืนชีพ 11 พระเยซูได้รับการชโลม 12 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 12 อาหารมื้อสุดท้าย 13 ถูกจับกุม ไต่สวนและสิ้นพระชนม์ 18-19 อุโมงค์ว่างเปล่า 20 พระเยซูปรากฎแก่โธมัส 20
ใจความสำคัญ
ยอห์นเปิดฉากด้วยวลีว่าตั้งแต่ปฐมกาล พระเยซูเป็น ‘ พระวาทะของพระเจ้า ‘ เป็นสื่อนำมนุษย์มารู้จักพระเจ้า ความคิดเรื่อง ‘พระวาทะของพระเจ้า ‘ ซึ่งฝังลึกทั้งในพันธสัญญาเดิมและความคิดของชาวกรีก เป็นการผสมผสานที่น่าคิด และเป็นลักษณะพิเศษของเล่มนี้ ผู้เขียนต้องการแนะนำพระเยซูต่อทั้งชาวยิวและคนที่คุ้นเคยกับความคิดแบบกรีก
ยอห์นใช้หมายสำคัญ 7 อย่างและพระดำรัส 7 ประการ ( ‘เราเป็น’ )มาเป็นโครงเรื่อง หัวข้อสำคัญได้แก่ ความสว่างชีวิตและความรักที่พระเยซูนำมาให้มนุษย์
จุดแตกต่างอย่างหนึ่งระหว่างยอห์นกับพระกิตติคุณอีกสามเล่มอยู่ที่สถานที่สามเล่มแรกบันทึกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในกาลิลีส่วนใหญ่ แต่ยอห์นมุ่งเน้นเหตุการณ์ในเยรูซาเล็ม อีกอย่างหนึ่งคือลีลาการเขียนยอห์นไม่ได้บันทึกคำอุปมาแต่อย่างใด แต่บันทึกคำสนทนาของพระเยซูไว้ยืดยาวกว่าในมัทธิว มาระโกและลูกา อาจเป็นเพราะพระเยซูจำต้องใช้คำสอนอีประเภทหนึ่งกับชาวเยรูซาเล็ม ตลอดสองพันปีที่ผ่านมาเล่มนี้บรรลุตามเป้าหมายคือนำคนมหาศาลให้เชื่อว่าชีวิตนิรันดร์จะได้มาโดยเชื่อวางใจในพระเยซูอย่างเดียว
5. กิจการของอัครทูต ( Acts )
เล่มนี้ทำให้ประวัติศาสตร์พันธสัญญาใหม่สมบูรณ์ เริ่มจากพระเยซุเสด็จสู่สวรรค์พระวิญญาณบริสุทธิ์เสด็จลงมาในวันเพ็นเทคอสต์ และคริสเตียนขยายตัวจาก 200 คนเป็นชุมนุมใหญ่ทั่วอาณาจักรโรมันข้อความสำคัญที่สุดคือ 1 : 8 ท่านทั้งหลายจะเป็นพยานฝ่ายเราในกรุงเยรูซาเล็ม ทั้งแคว้นยูเดีย แคว้นสะมาเรียและจนถึงที่สุดปลายแผ่นดินโลก’
ผู้เขียน เวลา และสถานการณ์
หมอลูกาเพื่อนชาวต่างชาติของเปาโลเขียนทั้งลูกาและกิจการ ในกิจการมีอยู่ตอนหนึ่งผู้เขียนเปลี่ยนสรรพนามจาก ‘เขา’เป็น’เรา’ อย่างกะทันหัน ซึ่งชี้ว่าเขาอยู่ในเหตุการณ์เมื่อได้พิจารณาดูเพื่อนร่วมทางของเปาโลอย่างละเอียดแล้ว เห็นชัดว่าผู้เขียนคือลูกาเขาอาจเป็นผู้เขียนพระคัมภีร์คนเดียวที่ไม่ได้เป็นยิว เขาเขียนกิจการได้ถูกต้องเฉกเช่นนักประวัติศาสตร์เลยทีเดียว ทำให้เรารู้ระบบการปกครองของอาณาจักรโรมันดีขึ้นทั้งหมดกินเวลาประมาณ 30 ปีเศษ จากวันเพ็นเทคอสต์ใน ค.ศ.30 จนถึงเปาโลถูกคุมตัวที่โรมราว ค.ศ. 61-63
เหตุการณ์สำคัญ
พระเยซูเสด็จสู่สวรรค์ 1 พระวิญญาณเสด็จมาในวันเพ็นเทคอสต์ 2 สเทเฟนแก้คดีและถูกฆ่าตาย 7 เซาโล (เปาโล) กลับใจ 9 เปโตรเห็นนิมิต 10 ประชุมสภาที่เยรูซาเล็ม 15 เปาโลถูกจับกุมและไต่สวน 21-25 เดินทางไปโรม 27-28
ใจความสำคัญ
กิจการบรรยายถึงการขยายตัว และการถูกข่มเหงของคริสตจักรยุคแรก
ใจความสำคัญคือคริสเตียนมิได้เป็นภัยกับเจ้าหน้าที่โรมัน ทุกครั้งที่เกิดการจลาจล ชาวยิวและชาวต่างชาติที่ต่อต้านคริสเตียนต่างหากเป็นผู้ก่อเหตุ แท้จริงศาสนาคริสต์คือ ศาสนายิวที่บรรลุผลสมบูรณ์ ชาวโรมันควรเล็งเห็นในจุดนี้
ลูกาชี้ชัดว่าพลังที่ทำให้คริสตจักรขยายตัวคือ พระวิญญาณบริสุทธิ์ โดยมีเปโตรและเปาโลเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญฐานทัพแรกของงานประกาศแก่ชาวต่างชาติคือคริสตจักรอันทิโอก ไม่ใช่คริสตจักรเยรูซาเล็ม เรื่องที่ลูกาเล่าชี้ข่าวประเสริฐของพระเยซูคริสต์สามารถเปลี่ยนชีวิตคนได้ กลุ่มคนธรรมดาที่เต็มด้วยพระวิญญาณบริสุทธิ์สามารถ ‘ คว่ำโลก’ ได้
+++++++++++++++++++++++++
พระกิตติคุณ= พระวรสาร
พระวิญญาณบริสุทธิ์ = พระจิต
พระกิตติคุณต่างกับหนังสือชีวประวัติทั่วไป เพราะไม่ใคร่พูดถึง 30 ปี แรกของพระเยซู แต่บรรยายถึงสัปดาห์สุดท้ายที่พระเยซูอยู่ในโลกอย่างละเอียดทั้งยังพูดถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นหลังจากพระองค์สิ้นพระชนม์แล้ว ‘ ข่าวประเสริฐ ‘ (ในมาระโก 1:1) หมายถึง ‘ข่าวดี’ และพระกิตติคุณทั้งสี่เล่มมุ่งเน้นถึงข่าวดีที่พระเยซูนำมายังโลกนี้ ทั้งคำสอนการรักษาโรค และเหนืออื่นใดคือเสรีภาพที่มนุษย์จะได้รับผ่านมาทางการสิ้นพระชนม์และการเป็นขึ้นจากตายของพระเยซู
30 ปีหลังการสิ้นและคืนพระชนม์ของพระเยซู อัครฑูตพากันประกาศข่าวดีนี้ด้วยวาจาขณะเดียวกันเริ่มมีการรวบรวมคำนอนและราชกิจของพระองค์ ในที่สุดบันทึกเหล่านี้บวกกับเรื่องที่อัครฑูตเล่าไว้ถึงพระเยซูได้ถูกรวบรวมเป็นพระกิตติคุณสี่ล่ม ซึ่งเป็นฐานสำคัญในการประกาศของอัครฑูตยิ่งเวลาผ่านไปก็ยิ่งทวีความสำคัฯมากขึ้นเพราะสักขีพยานได้ล่วงลับไป
ผู้เขียนชีวประวัติจะเลือกเขียนเฉพาะเหตุการณ์บางอย่าง ผู้เขียนพระกิตติคุณก็เช่นกัน พวกเขาสนใจในบางประเด็นเป็นพิเศษ สามเล่มแรกมีเนื้อหาคล้ายกัน แต่ยอห์นเน้นในจุดที่ต่างออกไป เราขอบคุณพระเจ้าที่มีทั้งสี่เล่ม เพราะทำให้เห็นภาพพระเยซูอย่างสมบูรณ์ ซึ่งดีกว่ามีเพียงเล่มเดียว ทั้งสี่เล่มนี้มีความสำคัญเท่าเทียมกัน
1 มัทธิว ( Matthew )
ได้ชื่อว่า ‘พระกิตติคุณของชาวยิว’ เพราะเน้นจุดที่คริสเตียนยิวสนใจเป็นพิเศษ คือคำพายากรณ์ถึงพระเมสสิยาห์ที่สำเร็จในชีวิตพระเยซู ผู้ที่ชาวยิวตั้งตาคอย
เวลาที่เขียน
เล่มนี้มิได้เขียนขึ้นแรกสุด ดูเหมือนผู้เขียนใช้ข้อมูลอื่นกับของมาระโกเป็นแหล่งข้อมูลเช่นเดียวกับลูกา มีการถกเถียงกันถึงเวลาที่เขียน อาจราว ค.ศ. 60-80 คริสเตียนต้นศตวรรษที่ 2 เชื่อว่าผู้เขียนคือมัทธิวอัครฑูตผู้เคยมีอาชีพเป็นคนเก็บภาษี
เหตุการณ์สำคัญ
พระเยซูประสูติ 1 พระเยซูรับบัพติศมา 3 มารทดลองพระเยซู 4 พระเยซูจำแลงพระกาย 17 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 21 การไต่สวนและตรึงกางเขน 26-27 พระเยซูเป็นขึ้นจากตาย 28
ข้อความที่มีชื่อเสียง
คำเทศนาบนภูเขา 5-7 คำสอนเรื่องผู้เป็นสุข 5:3-12 รักศัตรู 5:43-48 คำอธิษฐานของพระเยซู 6:9-13 ลำดับความสำคัญก่อนหลัง 6:25-34 ขอ หา เคาะ 7:7-11 ประตูแคบ 7:13-14 บ้านสองแบบ 7:24-27 จงมาหาเราและหายเหนื่อย 11:28-30 อุปมาเรื่องผู้หว่านพืช 13 อุปมาเรื่องแผ่นดินพระเจ้า 13 คนยอมรับอันยิ่งใหญ่ของเปโตร 16:13-19 อุปมาเรื่องหญิงพรหมจารี 25 อุปมาเรื่องการพิพากษาสุดท้าย 25:31-46 พระมหาบัญชา 28:16-20
ใจความสำคัญ
สมควรแล้วที่จัดเป็นเล่มแรก เพราะเป็นสะพานเชื่อมพันธสัญญาเดิมกับใหม่ เล่มนี้ เน้นว่าพระเยซูเป็นพระเมสสิยาห์ผู้รับการเจิมที่พยากรณ์ทำนายถึง นี่อาจเป็นเหตุให้ได้รับความนิยมอย่าสูง และอีกสาเหตุหนึ่งคงเพราะมีโครงเรื่องและการจัดลำดับชัดเจน และมุ่นเน้นที่คำสอนของพระเยซู หัวข้อพิเศษหัวข้อหนึ่งคือคริสจักร ซึ่งเป็นชุมชนสำคัญยิ่งของสาวกพระเยซู
2. มาระโก ( Mark )
เป็นพระกิตติคุณที่เขียนเล่มแรกสุดรวบรัดที่สุด และเน้นเฉพาะพระราชกิจของพระเยซู เขียนขึ้นเพื่อให้คำพยานของคริสเตียนเกี่ยวกับพระเยซูมีน้ำหนักมากขึ้น
ผู้เขียนและเวลาที่เขียน
คริสเตียนสมัยแรกเชื่อว่ามาระโกเขียนเล่มนี้ เขาเป็นสาวกที่กิจการกล่าวถึง เป็นผู้มีส่วนร่วมในพระราชกิจตั้งแต่คริสตจักรยุคแรกในเยรูซาเล็ม ทั้งคำเล่าลือและในเนื้อความส่อว่ามาระโกได้รับข้อมูลของมัทธิวและลูกาอาจเขียนขึ้นที่โรมระหว่า ค.ศ. 60-70
เหตุการณ์สำคัญ
ยอห์นผู้ให้บัพติศมาเตรียมทาง 1 พระเยซูรับบัพติศมาและถูกทดลอง 1 เลือกอัครทูตสิบสองคน 3 เลี้ยงคน 5,000 คน 6 จำแลง 9 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 11 อาหารเมื้อสุดท้าย 14 ถูกจับกุม ไต่สวน และสิ้นพระชนม์ 14-15 พระเยซูเป็นขึ้นจากตาย 16
ใจความสำคัญ
มัทธิว เน้นที่พระเยซูเป็นอาจารย์ มาระโกเน้นว่าเป็นนักปฏิบัติ ข้อความส่วนใหญ่บรรยายถึงสิ่งที่พระองค์ได้กระทำ วลี ‘ในทันใดนั้น’ ปรากฎบ่อย ให้ภาพว่าอัครทูตเชื่องช้าในการเข้าใจว่าพระเยซูเป็นใคร (นี่ชี้ว่ามาระโกได้ข้อมูลจากเปโตร) พระเยซูตั้งพระทัยปิดซ่อนบทบาทพระมาสสิยาห์จากประชาชน เพราะพวกเขาอาจเข้าใจความหมายของบทบาทนั้นผิดเพี้ยนไป พระองค์จึงใช้ ‘ บุตรมนุษย์ ‘ แทน ตำแหน่งนี้มาจากนิมิตของดาเนียล จากฉากที่ที่เปโตรยอมรับว่าพระเยซูเป็นพระคริสต์ในบทที่ 8 ก็วกมาที่การสิ้น และคืนพระชนม์ทันที ใจความสำคัญคือ ‘บุตรมนุษย์มาเพื่อจะประทานชีวิต…ให้เป็นค่าไถ่คนเป็นอันมาก ‘ (10:45)
3.ลูกา (Luke )
แท้จริงลูกากับกิจการเป็นสองภาคของเล่มเดียวกัน ลูกาบันทึก ‘ ความจริงทั้งหมด’ เกี่ยวกับชีวิตพระเยซู และเหตุการณ์ที่ตามมาโดยสัมภาษณ์สักขีพยาน เขียนขึ้นเพื่อผู้อ่านที่มิใช่ยิวโดยเฉพาะ
ผู้เขียนและวัตถุประสงค์
ตั้งแต่สมัยคริสตจักรยุคแรก เขาเป็นหมอชาวต่างชาติที่ร่วมเดินทางประกาศกับเปาโล เล่มนี้เขียนถึงเธโอฟีลัส (1:1) กิจการจบที่เปาโลถูกจำคุกที่โรม บางคนคิดว่าลูกาเขียนสองเล่มนี้เพื่อแก้คดีให้เปาโล จึงน่าจะเป็น ค.ศ. 64 แต่เราไม่รู้แน่ชัดอาจราว ค.ศ. 60-85
เหตุการณ์สำคัญ
ทูตสวรรค์แจ้งข่าวการประสูติ 1-2 พระเยซูรับบัพติศมาและถูกทดลอง 3-4 จำแลงพระกาย 9:28-36 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 19:28-40 อาหารมื้อสุด้าย 22:14-20 การไต่สวนและตรึงกางเขน 22-23 พระเยซูเป็นขึ้นจากตาย 24
ใจความสำคัญ
ลูกาเปิดฉากและจบลงในเยรูซาเล็มและเรื่องที่รู้จักกันทั่วไป ส่วนใหญ่เกิดขึ้นขณะพระเยซูเสด็จจากกาลิลีไปเยรูซาเล็มเป็นครั้งสุดท้ายส่วนกิจการเริ่มที่เยรูซาเล็มและจบลงที่โรม ซึ่งทำให้เห็นถึงใจความสำคัของลูกกาเด่นชัดคือพระเยซูมาปรากฎกับชาวยิวเป็นพวกแรก ซึ่งเป็นทายาทที่จะได้รับความรอดตามพระสัญญาแต่ชาวยิวปฏิเสธพระองค์ ความรอดจึงแพร่ไปทั่วโลก
เล่มนี้ได้บันทึกเรื่องพระเยซูสมบูรณ์ที่สุด ทั้งยังมีใจความสำคัญอื่น ๆ ด้วย เช่น ความรอดมีไว้สำหรับคนที่ทุกข์ใจ: คนเจ็บป่วย คนที่ถูกสังคมทอดทิ้ง คนที่หลงเจิ่น พระเยซูเป็นคนกันเองกับคนทุกประเภท และเป็นนักอธิษฐานที่เปี่ยมด้วยพระวิญญาณ
ลูกากล่าวถึงหลายเรื่องที่เล่มอื่นไม่ได้บันทึกเช่น บุตรน้อยหลงหาย คนสะมาเรียใจดี ฟาริสีกับคนเก็บภาษี ศักเคียส…
4. ยอห์น ( John )
ยอห์นต่างจากอีกสามเล่ม โดยเน้นถึงชีวิต พระเยซูอีกมุมหนึ่ง วัตถุประสงค์คือช่วยให้ผู้อ่านเชื่อว่า พระเยซูทรงเป็นพระคริสต์พระบุตของพระเจ้า(20:31)
ผู้เขียนและเวลาที่เขียน
ผู้เขียนใช้วลี ‘สาวกคนที่พระเยซูทรงรัก’ เรียกตัวเองโดยตลอด คริสเตียนสมัยแรกเชื่อว่าเป็นอัครฑูตยอห์น แม้เล่มนี้จะต่างจากพระกิตติคุณเล่มอื่น เราก็ไม่ควรทึกทักว่าเขียนขึ้นในสมัยหลัง ๆ ก่อนหน้านี้คิดว่าเขียนขึ้นราว ค.ศ. 90-100 แต่ปัจจุบันยอมรับว่าอาจเขียนขึ้นรวม ค.ศ. 60-100 ก็ได้
เหตุการณ์สำคัญ
พระเยซูที่งานแต่งงาน 2 หญิงที่บ่อน้ำ 4 พระเยซูเลี้ยงคน 5,000 คน 6 รักษาคนตาบอดแต่กำเนิด 9 ชุบลาซารัสฟื้นคืนชีพ 11 พระเยซูได้รับการชโลม 12 พระเยซูเข้าเยรูซาเล็ม 12 อาหารมื้อสุดท้าย 13 ถูกจับกุม ไต่สวนและสิ้นพระชนม์ 18-19 อุโมงค์ว่างเปล่า 20 พระเยซูปรากฎแก่โธมัส 20
ใจความสำคัญ
ยอห์นเปิดฉากด้วยวลีว่าตั้งแต่ปฐมกาล พระเยซูเป็น ‘ พระวาทะของพระเจ้า ‘ เป็นสื่อนำมนุษย์มารู้จักพระเจ้า ความคิดเรื่อง ‘พระวาทะของพระเจ้า ‘ ซึ่งฝังลึกทั้งในพันธสัญญาเดิมและความคิดของชาวกรีก เป็นการผสมผสานที่น่าคิด และเป็นลักษณะพิเศษของเล่มนี้ ผู้เขียนต้องการแนะนำพระเยซูต่อทั้งชาวยิวและคนที่คุ้นเคยกับความคิดแบบกรีก
ยอห์นใช้หมายสำคัญ 7 อย่างและพระดำรัส 7 ประการ ( ‘เราเป็น’ )มาเป็นโครงเรื่อง หัวข้อสำคัญได้แก่ ความสว่างชีวิตและความรักที่พระเยซูนำมาให้มนุษย์
จุดแตกต่างอย่างหนึ่งระหว่างยอห์นกับพระกิตติคุณอีกสามเล่มอยู่ที่สถานที่สามเล่มแรกบันทึกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในกาลิลีส่วนใหญ่ แต่ยอห์นมุ่งเน้นเหตุการณ์ในเยรูซาเล็ม อีกอย่างหนึ่งคือลีลาการเขียนยอห์นไม่ได้บันทึกคำอุปมาแต่อย่างใด แต่บันทึกคำสนทนาของพระเยซูไว้ยืดยาวกว่าในมัทธิว มาระโกและลูกา อาจเป็นเพราะพระเยซูจำต้องใช้คำสอนอีประเภทหนึ่งกับชาวเยรูซาเล็ม ตลอดสองพันปีที่ผ่านมาเล่มนี้บรรลุตามเป้าหมายคือนำคนมหาศาลให้เชื่อว่าชีวิตนิรันดร์จะได้มาโดยเชื่อวางใจในพระเยซูอย่างเดียว
5. กิจการของอัครทูต ( Acts )
เล่มนี้ทำให้ประวัติศาสตร์พันธสัญญาใหม่สมบูรณ์ เริ่มจากพระเยซุเสด็จสู่สวรรค์พระวิญญาณบริสุทธิ์เสด็จลงมาในวันเพ็นเทคอสต์ และคริสเตียนขยายตัวจาก 200 คนเป็นชุมนุมใหญ่ทั่วอาณาจักรโรมันข้อความสำคัญที่สุดคือ 1 : 8 ท่านทั้งหลายจะเป็นพยานฝ่ายเราในกรุงเยรูซาเล็ม ทั้งแคว้นยูเดีย แคว้นสะมาเรียและจนถึงที่สุดปลายแผ่นดินโลก’
ผู้เขียน เวลา และสถานการณ์
หมอลูกาเพื่อนชาวต่างชาติของเปาโลเขียนทั้งลูกาและกิจการ ในกิจการมีอยู่ตอนหนึ่งผู้เขียนเปลี่ยนสรรพนามจาก ‘เขา’เป็น’เรา’ อย่างกะทันหัน ซึ่งชี้ว่าเขาอยู่ในเหตุการณ์เมื่อได้พิจารณาดูเพื่อนร่วมทางของเปาโลอย่างละเอียดแล้ว เห็นชัดว่าผู้เขียนคือลูกาเขาอาจเป็นผู้เขียนพระคัมภีร์คนเดียวที่ไม่ได้เป็นยิว เขาเขียนกิจการได้ถูกต้องเฉกเช่นนักประวัติศาสตร์เลยทีเดียว ทำให้เรารู้ระบบการปกครองของอาณาจักรโรมันดีขึ้นทั้งหมดกินเวลาประมาณ 30 ปีเศษ จากวันเพ็นเทคอสต์ใน ค.ศ.30 จนถึงเปาโลถูกคุมตัวที่โรมราว ค.ศ. 61-63
เหตุการณ์สำคัญ
พระเยซูเสด็จสู่สวรรค์ 1 พระวิญญาณเสด็จมาในวันเพ็นเทคอสต์ 2 สเทเฟนแก้คดีและถูกฆ่าตาย 7 เซาโล (เปาโล) กลับใจ 9 เปโตรเห็นนิมิต 10 ประชุมสภาที่เยรูซาเล็ม 15 เปาโลถูกจับกุมและไต่สวน 21-25 เดินทางไปโรม 27-28
ใจความสำคัญ
กิจการบรรยายถึงการขยายตัว และการถูกข่มเหงของคริสตจักรยุคแรก
ใจความสำคัญคือคริสเตียนมิได้เป็นภัยกับเจ้าหน้าที่โรมัน ทุกครั้งที่เกิดการจลาจล ชาวยิวและชาวต่างชาติที่ต่อต้านคริสเตียนต่างหากเป็นผู้ก่อเหตุ แท้จริงศาสนาคริสต์คือ ศาสนายิวที่บรรลุผลสมบูรณ์ ชาวโรมันควรเล็งเห็นในจุดนี้
ลูกาชี้ชัดว่าพลังที่ทำให้คริสตจักรขยายตัวคือ พระวิญญาณบริสุทธิ์ โดยมีเปโตรและเปาโลเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญฐานทัพแรกของงานประกาศแก่ชาวต่างชาติคือคริสตจักรอันทิโอก ไม่ใช่คริสตจักรเยรูซาเล็ม เรื่องที่ลูกาเล่าชี้ข่าวประเสริฐของพระเยซูคริสต์สามารถเปลี่ยนชีวิตคนได้ กลุ่มคนธรรมดาที่เต็มด้วยพระวิญญาณบริสุทธิ์สามารถ ‘ คว่ำโลก’ ได้
+++++++++++++++++++++++++
พระกิตติคุณ= พระวรสาร
พระวิญญาณบริสุทธิ์ = พระจิต