สอบถาม

[อันตน]

พอดีผมกำลังแปลหนังสือเกี่ยวกับประเทศอังกฤษอยู่ มีคำถามอยากจะถามท่านผู้รู้ในที่นี้สักนิดครับ เพื่อความแม่นยำของหนังสือ คำถามคือว่า
1 นิกายอังกฤษ(the Anglican Church) มีชื่อทางการว่าอะไรเพราะภาษาไทยเคยได้ยินแต่เรียกว่านิกายอังกฤษ แต่ในภาษาเกาหลีเขาเรียกว่าซองกงเฮหรือ(Episcopal Church) ซึ่งเกาหลีอาจจะเรียกตามพวกอเมริกาไม่ใช่เรียกตามพวกฝรั่งอังกฤษ ผมเลยแปลไปตามพจนานุกรมประกอบกับความรู้ภาษาเกาหลีที่มีว่า "สังฆนายกสภา" ไม่ทราบว่าจะถูกต้องหรือเปล่า
2 นิกายเพียวริแตนท์ซึ่งเป็นสายหนึ่งของนิกายคัลแวง ภาษาไทยใช้ว่าอะไรครับ เพราะพอแปลจากต้นฉบับที่เรียกว่า ชองเกียวโด มันจะออกมาว่า บริสุทธิ์ศาสนา ถึงมันจะตรงตัวแต่ก็ไม่แน่ใจความถูกต้อง
3 เกาหลีเรียกคาทอลิกหรือออร์เธอดอกซ์ว่า ศาสนา(คำสอน)เก่าหรือกูเกียว ส่วนนิกายอังกฤษ โปรแตสแตนท์ว่าศาสนา(คำสอน)ใหม่หรือชินเกียว อันทีจริงโปรแตสแตนท์ที่ไม่รวมกับนิกายอังกฤษเขามีเรียกอีกคำว่า แคชินเกียวหรือศาสนา(คำสอน)ปฏิรูป ที่นี้ถ้าจะเรียกว่าศาสนาเก่าหรือศาสนาใหม่มันฟังแล้วไม่ชัดเจนนักเพราะอาจจะเหมารวมไปถึงโซโรอัสเตอร์ อียิปต์โบราณหรือ บาไฮ ฯลฯ ไม่ทราบว่าใครมีความคิดเห็นอย่างไรบ้าง ใช้คำสอนเดิม คำสอนใหม่แทนดีเปล่าครับ
ทั้งนี้ผมต้องหาคำที่กระชับด้วยเพราะว่าต้องเอาลงในช่องการ์ตูนยาวไปมันล้นกรอบ รบกวนขอคำตอบด่วนด้วยนะครับกำลังตรวจทานส่งอยู่ เอาไว้หนังสือออกแล้วจะ...............................................รบกวนให้ไปช่วยกันซื้อหน่อยหุหุ

[Prod Pran]

แองกลิคันคอมมิวเนียน (The Anglican Communion )

องค์กรของคริสตจักรต่างๆซึ่งสืบเนื่องมาจากคริสตจักรแห่งอังกฤษ ในปัจจุบันคริสตจักรเหล่านี้มีอยู่ทั่วโลก มีการปกครองโดยระบบบิชอป คริสตจักรเหล่านี้มิได้ขึ้นต่อกันและกัน แต่ให้ความนับถืออาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี (Archbishop of Canterbury) ของอังกฤษเป็นผู้นำสูงสุด ทุก 10 ปี บิชอปทั้งหลายจะได้รับเชิญจากอาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรีไปประชุมที่เมืองแลมเบท (Lambeth Conference) เพื่อร่วมสามัคคีธรรม

ไม่มีใครทราบแน่ว่าคริสต์ศาสนาเข้าประเทศอังกฤษตั้งแต่เมื่อไร แต่มีหลักฐานว่า ใน พ.ศ.857 (ค.ศ.318) ได้เคยมีบิชอปชาวอังกฤษอย่างน้อย 2 หรือ 3 คน เข้าประชุม The Council of Arles ในฝรั่งเศส ชาวคริสต์ในสมัยเริ่มแรกนี้อยู่รวมตัวกันเป็นกลุ่มๆ แบบอาราม (monastic foundations) กลุ่มต่างๆ เหล่านี้ปรากฏที่ไอร์แลนด์ สกอดแลนด์ เวลส์ และคอร์นวอลล์ก่อนที่ทางโรมจะส่งนักบุญออกัสตินแห่งแคนเทอร์เบอรี พ.ศ. 1147 (St.Augustine of Canterbury ค.ศ. 604) เป็นมิชชั่นนารีคนแรกไปอังกฤษและได้ตั้งศูนย์กลางของคริสตจักรแคนเทอร์เบอรี (Canterbury) ใน พ.ศ.1140 (ค.ศ. 597) คริสตจักรแบบเคลติก (Celtic) คือแบบชาวพื้นเมืองทั้ง 4 แห่งที่กล่าวมาแล้ว และแบบโรมันได้รวมเป็นคริสตจักรเดียวกันกับระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 7-8 ยกเว้นเวลส์ซึ่งรวมเข้าในภายหลังในคริสต์ศตวรรษที่ 12 เมื่ออำนาจของโรมครอบคลุมทั่งยุโรป

คริสตจักรในอังกฤษได้พัฒนาติดต่อกันมาเป็นเวลา 700-800 ปี ในฐานะเป็นส่วนหนึ่งของคริสตจักร ในยุโรปภายใต้การปกครองของสันตะปาปา ซึ่งเป็นบิชอปของโรม แต่ต่อมาเมื่อเกิดปัญหาส่วนตัวระหว่างพระเจ้าเฮนรีที่ 8 กับสันตะปาปา ประกอบกับมีการปฏิรูปคริสต์ศาสนาในยุโรปโดยมาร์ติน ลูเทอร์ (Martin Luther) และจอห์น คาลวิน (John Calvin) พระเจ้าเฮนรีได้รับการสนับสนุนจากรัฐสภาจึงถือโอกาสประกาศพระองค์เป็นผู้นำสูงสุดของคริสต์จักรในอังกฤษ (The King is Supreme Head of the church in England) โดยไม่ยอมอยู่ใต้อำนาจของสันตะปาปาแห่งโรมอีกต่อไป

เมื่อพระเจ้าเฮนรีที่ 8 สิ้นพระชนม์ รัฐบาลอังกฤษในรัชสมัยพระเจ้าเอดเวิร์ดที่ 6 ได้นำคริสตจักรไปในทางคณะปฏิรูป แต่ต่อมาเมื่อสมเด็จพระราชนีนาถแมรีที่ 1 (Mary 1) ขึ้นครองราชย์จึงได้ทำการกวาดล้างและทำรายผู้นำศาสนารวมทั้งผู้ที่เป็นฝักฝ่ายคณะปฎิรูปเพื่อนำคริสตจักรให้กลับไปอยู่ภายใต้อำนาจของสันตะปาปาอีก ประเทศชาติและคริสตจักรในสมัยนี้จึงตกอยู่ในสภาวะเดือดร้อนและเสียหายมาก

เมื่อสมเด็จพระราชนีนาถเอลิซาเบทที่ 1 (Elizabeth 1) ขึ้นครองราชย์ต่อจากสมเด็จพระราชนีนาถแมรีที่ 1 พระองค์ทรงสามารถแก้ปัญหาความแตกแยกได้และประกาศตั้งคริสตจักรแห่งอังกฤษ (Church of England) เป็นศาสนาประจำชาติของอังกฤษ ซึ่งมีลักษณะสำคัญคือ

- มีการประกาศอิสรภาพเป็นคริสตจักรประจำชาติของอังกฤษ

- เดินสายกลางระหว่างคริสตจักรโรมมันคาทอลิกของสันตะปาปากับคริสตจักรปฎิรูป ( โปรเตสแตนต์ )

- ให้คริสตจักรยังคงปฎิบัติศาสนพิธีทั้ง 7 อย่างเดิม และยังคงรักษาแบบการปกครองโดยบิชอป ดแจึงเป็นคริสตจักรแบบอิปิสโคปัส (Episcopal)) คำว่า

[Prod Pran]

2 นิกายเพียวริแตนท์ซึ่งเป็นสายหนึ่งของนิกายคัลแวง ภาษาไทยใช้ว่าอะไรครับ เพราะพอแปลจากต้นฉบับที่เรียกว่า ชองเกียวโด มันจะออกมาว่า บริสุทธิ์ศาสนา ถึงมันจะตรงตัวแต่ก็ไม่แน่ใจความถูกต้อง

พวกเราใช้ "พิวริตันท์" เป็นลักษณะ พวก pietism ( จิตศรัทธานิยม ) เน้นชีวิตฝ่ายวิญญาณจิต เคร่งต่อความเชื่อ
และการรักเพื่อนบ้าน เน้นประสบการณ์ส่วนตัวที่เรียกว่า บังเกิดใหม่

กลุ่มนี้ เข้าไปสหรัฐ เมื่อ ต้นศตวรรษที่ 17 จนเกิดเป็นตำนาน วันขอบคุณพระเจ้าที่สหรัฐ และยังใช้จนถึงวันนี้

ข้อสาม ตอนที่พี่เรียน เทวศาสตร์ ( Theology ) ที่ประเทศเกาหลี ใต้ เราเรียก "โรมันคาทอลิก โปรเตสแตนต์ หรือ ออเทอดอกซ์ " คือทับศัพท์ไปเลยค่ะ

[อันตน]

ข้อสาม ตอนที่พี่เรียน เทวศาสตร์ ( Theology ) ที่ประเทศเกาหลี ใต้ เราเรียก "โรมันคาทอลิก โปรเตสแตนต์ หรือ ออเทอดอกซ์ " คือทับศัพท์ไปเลยค่ะ
[quote][/quote]

เสริมนิดนะครับ
โรมันคาทอลิก เรียกว่าโรมันคาทอลิกก็จริงแต่ส่วนมากเรียกว่าชอนจูเกียวตามภาษาจีนแต่สำเนียงเกาหลี โปรแตสแตนท์โดยรวมเรียกแคชินเกียวหรือศาสนาปฏิรูป ถ้าเพรสไบทีเรียนเรียกจางโนเกี่ยว ถ้าแบปติสท์เรียกชิมเรเกียว ถ้าเมโธดิสท์เรียกคัมนีเกียว ออร์เธอดอกซ์เรียก จองเกียวเช่นกรีกออร์เธอดอกซ์ก็เป็น กือรีสึจองเกียว

เอ่อ แล้วตกลงว่าEpiscopal Church เนี่ยสังฆนายกสภา นี่ถูกต้องหรือเปล่าครับ เพราะผมจำได้ว่าศาสนาจารย์นิกายอังกฤษมีสถานะเป็นสงฆ์เหมือนกัน ???

[Prod Pran]

เอ่อ แล้วตกลงว่าEpiscopal Church เนี่ยสังฆนายกสภา นี่ถูกต้องหรือเปล่าครับ เพราะผมจำได้ว่าศาสนาจารย์นิกายอังกฤษมีสถานะเป็นสงฆ์เหมือนกัน ???

ไม่เคยฟังว่าภาษาไทยเรียกตามที่ คุณแปลค่ะ เราเรียก คริสจักรแองกลิคัน ไปเลยค่ะ

เสริมนิดนะครับ

โรมันคาทอลิก เรียกว่าโรมันคาทอลิกก็จริงแต่ส่วนมากเรียกว่าชอนจูเกียวตามภาษาจีนแต่สำเนียงเกาหลี โปรแตสแตนท์โดยรวมเรียกแคชินเกียวหรือศาสนาปฏิรูป ถ้าเพรสไบทีเรียนเรียกจางโนเกี่ยว ถ้าแบปติสท์เรียกชิมเรเกียว ถ้าเมโธดิสท์เรียกคัมนีเกียว ออร์เธอดอกซ์เรียก จองเกียวเช่นกรีกออร์เธอดอกซ์ก็เป็น กือรีสึจองเกียว

ค่ะ เห็นด้วย ทางคาทอลิก ไม่แน่ใจว่าเขาเรียกกลุ่มย่อยอย่างไร

โปรเตสแตนต์ ก็เรียกแยกกันเป็นคณะ ชังโนเกียวเฮ ....ซิมนี่เกียวเฮ ...คัมนี่เกียวเฮ...ซุนโพกุมเกียวเฮ (คริสตจักรเพนเทคอส ) xxxx เกียวเฮ (คริสตจักร )

[Q]

สำหรับคาทอลิก เค้าก็ใช้ทับศํพท์ไปเลยเหมือนกันครับเวลาจะเรียกนิกายต่างๆ เช่น เรียกคริสตจักรแองคลิกัน หรือคริสตจักรออโธดอกซ์ไปเลย

เพราะถ้าขืนมาเรียกตามคำแปลของศัพท์นั้นๆแล้ว น่าจะทำให้เกิดความสับสนล่ะมากกว่า เพราะคำว่า Episcopal เองก็เป็นศัพท์ทั่วๆไป ที่มีใช้ในคาทอลิกมานานแล้วเหมือนกัน อย่าง Episcopal conference เป็นต้น
ดังนั้น จึงไม่น่าต้องมาใช้คำว่า สังฆนายกสภา เลยครับ เพราะอาจทำให้สับสนได้ แปลทับศัพท์ไปเลยน่าจะดีกว่า

[อันตน]

ครับ ทับศัพท์ก็ได้ แต่ว่าภาษาไทยเราน่าจะแปลไว้บ้าง หลายอย่างคนชอบพูดทับศัพท์ทั้งๆที่ผมว่าบางทีภาษาไทยเราก็มีคำพอที่จะใช้แทนได้ เห็นจีนเห็นเกาหลีแล้วอิจฉาเขาลึกๆ อะไรแปลได้เขาแปลไว้ก่อน สรุป คือเสียดายภาษาไทย บางทีฟังนายกพูดพูดอังกฤษเสร็จก็ต้องสาธยายอีก อ้าว กรำแล้ว ว่าไปโน่น พอแล้วดีกว่า

[Q]

เห็นด้วยครับ ที่ว่าเราควรมีคำแปลศัพท์แต่ละคำไว้เพื่อเป็นประโยชน์ให้กับคนรุ่นหลังๆ โดยเฉพาะศัพท์ทางศาสนาหลายๆคำที่ผมมาอ่านเจอบ่อยๆ แต่ก็ไม่มีเลยในพจนานุกรมภาษาไทย ยิ่งเป็นศัพท์ทางเทววิทยาของคริสตศาสนาด้วยยิ่งแล้วใหญ่

แต่อย่างที่ผมบอกล่ะครับ ศัพท์บางคำ ก็ไม่จำเป็น และก็ไม่ควรจะไปแปลมัน เช่น มาแปล "โรมันคาทอลิก" ว่าศาสนาสากลของชาวโรมัน
หรือไปเรียกนิกายออธอดอกซ์ ว่าศาสนาความเชื่อที่ถูกต้อง (Orthodoxy = right belief ) เพราะขืนไปแปลคำพวกนี้ ก็มีแต่จะยิ่งพาให้หลงมากกว่าจะทำให้เข้าใจมากขึ้น

ยกเว้น ถ้าคุณอันตน มาเจอคำว่า episcopacy (episcopal) อยู่แบบโดดๆนี่ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง ที่เราสามารถแปลเป็นไทยได้เลย เพราะมันมาจากภาษากรีก ซึ่งมีความหมายคล้ายกับคำว่า Bishop